Opis
Technika nazywana Work Importance Study – WIS (polska nazwa to Technika Badania Ważności Pracy) jest praktycznym wyrazem koncepcji Donalda Supera, która ma charakter holistyczny i integruje podejście rozwojowe, wieloczynnikowe uwarunkowania rozwoju oraz społeczne źródła zadań wynikające z podejmowanych ról.
Super w swej koncepcji ujmuje życie jako realizowanie rozwojowych zadań, stawianych jednostce przez poszczególne jego etapy: Urodzenie, Wzrost, Poszukiwanie, Tworzenie, Stabilizację, Schyłek oraz Śmierć i określa dojrzałość jednostki jako stopień radzenia sobie z tymi zadaniami. Podkreśla jednocześnie, że etapy owe bardziej odpowiadają obrazowi siebie i zadaniom, jakie jednostka podejmuje niż chronologicznemu wiekowi. Jego zdaniem rozwój zawodowy i osobisty są ze sobą nierozerwalnie połączone.
Podstawowym celem prac podjętych przez zespół WIS było stworzenie metody umożliwiającej badanie poziomu i treści motywacji do pracy oraz procesu podejmowania różnych ról społecznych, a także analiza problemu zaangażowania w pracę i kariery życiowej oraz ich związku z subiektywną jakością życia.
Autorzy
WIS jest efektem pracy międzynarodowego konsorcjum autonomicznych zespołów psychologów, w ramach którego Polska reprezentowana była przez Elżbietę Hornowską i Władysława Jacka Paluchowskiego z Instytutu Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Podsumowaniem prac zespołu była wydana w 1995 roku książka „Life roles, values and careers: international findings of the Work Importance Study”.
Autorem merytorycznej koncepcji interpretacji wyników jest prof. dr hab. Władysław Jacek Paluchowski.
Testy zostały zaimplementowane w środowisku TestOutcomes przez zespół informatyczny ALTA.
Konstrukcja
Opracowana przez zespół kierowany przez prof. Supera technika składa się z trzech części. Są to:
- Kwestionariusz Preferowanych Wartości Ogólnych (PWO)
- Kwestionariusz Znaczenia Ról Społecznych (ZRS)
- Kwestionariusz Wartości Realizowanych w Rolach (WRR)
Część druga i trzecia nazywane są łącznie Skalą Ważności Ról
Kwestionariusz Preferowanych Wartości Ogólnych to 105-pozycyjny inwentarz dotyczący 21 wartości.
Skala Ważności Ról to 170-pozycyjny kwestionariusz ściśle powiązany z Kwestionariuszem Preferowanych Wartości Ogólnych PWO. Wynik w tej części skali wyraża emocjonalne znaczenie przypisywane danej roli (stopień identyfikacji z rolą) i temu co osoba badana osiąga i ma nadzieję osiągnąć, realizując ją. Badanie „Skalą Ważności Ról” stopnia zaangażowania i znaczenia ról dotyczy takich 5 obszarów aktywności, jak: zdobywanie wiedzy, zarabianie, działalność obywatelska, rola osoby tworzącej ognisko domowe, rekreacja.
Obszary zastosowań i interpretacji
Technika WIS w praktyce dostarcza wiedzy o systemie wartości ludzi podejmujących pracę zawodową i już pracujących. Wiedza ta może być wykorzystana m.in. w celu:
- jak najlepszego dopasowywania ludzi do zajmowanych (wybieranych, poszukiwanych) przez nich stanowisk i odwrotnie wymagań na stanowiskach pracy do ludzi na nich pracujących
- efektywnego wykorzystania posiadanych zasobów ludzkich
- dopasowywanie pracowników do nowych zadań, stanowisk i struktur organizacyjnych
- wprowadzenia efektywnego outplacementu
- wyznaczaniu pracownikom ścieżek rozwoju zawodowego
- tworzenia programów rozwoju rynku pracy wspomagających efektywną walkę z bezrobociem
Drugim obszarem zastosowań może być wykorzystanie informacji jako części programu pomocy psychologicznej przez m. in. pomoc w samodzielnym podejmowaniu przez osoby decyzji, rozwijanie umiejętności samodzielnego kreowania własnej przyszłości, rozwijanie kompetencji i umiejętności decyzyjnych. Informacje uzyskane przy zastosowaniu metody WIS mogą być wykorzystywane w stosunku do:
- osób planujących zmiany w karierze zawodowej
- osób z niewielkim lub nieaktualnym doświadczeniem na rynku pracy
- osób wymagających ukierunkowania i doszkolenia
- osób z trudnościami przystosowawczymi